Het ontstaan van kleurcodering in de schoonmaak

Het universele kleurcoderingssysteem werd voor het eerst in de beginjaren ’90 geïntroduceerd. Grondlegger is Vikan die in 1989 een kleursysteem bedacht voor reinigingstools. Inmiddels is dit kleurcoderingssysteem de wereldwijde standaard in schoonmaakland. 

Het idee achter het kleurcoderingssysteem is dat elke ruimte een eigen kleur schoonmaakartikelen krijgt toegekend. Hierdoor houd je de materialen goed gescheiden. Dit verkleint het risico op kruisbesmetting en verhoogt het hygiëneniveau. Inmiddels weten we dat een kleurcoderingsysteem ook bijdraagt aan een efficiëntere schoonmaak en dus tijd en geld bespaart. Verder draagt een kleurcoderingssysteem bij aan een snellere storingsanalyse.

Het kleurcoderingssysteem is van toepassing in elke omgeving waar hygiëne, gezondheid en veiligheid essentieel zijn. Denk aan de voedingsmiddelen industrie, horeca en gezondheidszorg. Met een goed geïntegreerd kleurcoderingsysteem voldoe je als bedrijf aan de strikte wet- en regelgeving als het gaat om hygiëne en (voedsel)veiligheid. 

Waarom kleur?
Kleuren werken visueel. Kleuren zijn gemakkelijk te herkennen en er zijn geen taalbarrières. Als je standaard rode schoonmaakartikelen gebruikt voor de sanitaire ruimte en geel voor de keuken, dan valt een verkeerde kleur meteen op. Kleuren geven duidelijkheid. 

Welke kleur voor welke ruimte?
Er bestaan geen universele richtlijnen voor welke kleur je in welke ruimte gebruikt, maar het is raadzaam om met een aantal zaken rekening te houden. Zo is het advies om vooral contrasterende kleuren te kiezen. Dat is met name belangrijk voor mensen met kleurenblindheid. Zij hebben bijvoorbeeld moeite om groen en rood te onderscheiden. Houd hier rekening mee. Dit contrast is ook belangrijk ten aanzien van de producten waarmee je werkt. Zo wordt blauw vaak toegekend aan keukens, omdat er maar weinig blauwe ingrediënten en levensmiddelen bestaan. Dit verkleint de kans op de aanwezigheid van productvreemde materialen. Vanzelfsprekend kies je niet voor rood als je voornamelijk met tomaten werkt, of voor geel als je kaas verwerkt.

Verder is het verstandig om het kleurcoderingssysteem zo simpel mogelijk te houden. Houd het aantal verschillende kleuren bij voorkeur zo minimaal mogelijk. Niet iedere werkbank of productieruimte moet een eigen kleur hebben. Je kiest alleen voor een andere kleur als er een risico op kruisbesmetting bestaat. Zo houd je het systeem overzichtelijk en effectief.

Er bestaan verschillende soorten kruisbesmetting waarop je het kleurcoderingssysteem kunt inzetten. De 3 meest voorkomende vormen van kruisbesmetting binnen food zijn functionele kruisbesmetting (rauw versus verwerkt), kruisbesmetting tussen afdelingen en kruisbesmetting van allergenen.

Je kunt ook kleur toekennen op basis van logica. In een cleanroom is wit een logische keuze, terwijl zwart meer past bij een buitenterrein. De vraag is dan wel in hoeverre dit contrasterend genoeg is. Het belangrijkste is dat je kiest voor een systeem dat binnen jouw bedrijf het beste werkt.  

Uitbreiding
Tegenwoordig is het kleurcoderingsysteem verder uitgebreid naar onder andere reinigingsmiddelen. Zo kun je aan de kleur van het reinigingsmiddel en/of de dop of fles zien voor welke ruimte het middel bestemd is. Ook zien we de kleurcodering terug in bijvoorbeeld schaduwborden, persoonlijke beschermingsmiddelen en op de muur. 

Invoeren kleursysteem 
Met het toekennen van kleuren aan ruimtes ben je er nog niet. Het is belangrijk dat het kleurcoderingsysteem onderdeel wordt van het hygiëneplan. Lokaliseer per ruimte ophangpunten en maak een duidelijke plattegrond. Je kunt de kleuren ook koppelen aan reinigingsmiddelen. Zo weten medewerkers ook precies welk reinigingsmiddel voor welke ruimte geschikt is. Zo voorkom je bijvoorbeeld dat er bepaalde ongewenste chemicaliën in de ruimte achterblijven of schade aan oppervlakken. Als Cemex helpen we je graag met de implementatie van een kleurcoderingsysteem. In onze volgende blog gaan we dieper in op de mogelijkheden aan de hand van de Vikan Survey-tool.